Aynasız ve DSLR kameralar harika ve baş döndüren görüntüler çekmek konusunda epey becerikliler ama ses kayıt alma ve işleme konusunda yetersiz olduklarını görüyoruz. Eğer harika bir ses kaydı almak istiyorsanız ihtiyacınız olan harici kayıt yapabilen portatif dijital kayıtçılardır.
Profesyonel ses kayıt almak istiyorsanız iş akışınızı görüntüyü kayıtlarını ses’ten ayırarak "görüntü-ses" olarak iki yönlü düzenlemeniz gerek. Bu iş akışına göre çalışma biçiminizi birazcık daha sistemli ve organize etmelisiniz. Öncelikle söz ettiğimiz farklı iş akış seçeneklerine bir göz atalım.
Belki şöyle düşünüyor olabilirsiniz "Bir saniye, dijital kayıtçımı aldım. Neden harici bir mikrofon, mixer ve klakete ihtiyacım var ki?" Haklı olabilirsiniz ama şunu da unutmamalısınız ki, portatif dijital kayıtçı profesyonel bir ses kayıt puzzle sisteminin sadece bir parçasıdır. Ses kayıtlarınızdan tam olarak verim alabilmeniz için bu bulmacanın diğer parçalarını da tamamlamanız gerekir.
Daha az ekipmanla bu iş akışını tamamlamak geçici bir çözümdür. Biz daha sade bir iş akışından başlayacak ve iş akışımızı daha kolay bir hale getireceğiz. Siz de göreceksiniz ki, sisteminize eklediğiniz her bir parça işinizi daha iyi bir seviyeye çıkaracak. Bütün bu iş akışlarını okumanızı öneriyoruz, çünkü her iş akışında işinizi kolaylaştıracak çeşitli ipuçlarından bahsettik.
Sadece Portatif Dijital Ses Kayıtçısı Kullanmak
Eğer bütçeniz kısıtlıysa ya da düşük fiyat aralıklarına sahipseniz sadece portatif dijital kayıtçılarınızla ses kayıtlarını alabilirsiniz. Yapılacak ilk adımlardan bir tanesi ses kayıt formatınızı 24-Bit 48 kHz WAV ayarlamanızdır.
Bu kayıt formatında yapacağınız kayıtlar yeterince iyidir ve post-prodüksiyon aşamasında sesleri daha verimli işlemenize yardımcı olur. Ayrıca bir saatlik ses kaydı yaklaşık olarak 1GB yer kaplar. Böylece yüksek kapasite SD kartları çok daha uygun bir bütçeyle kullanabilir ve yedekleme vs. diğer ihtiyaçlarınız için ayırabilirsiniz. Portatif dijital kayıtçılar ses kaydı için uygun yerleşik mikrofonlar kullanır. Ama bu, ses kayıtlarınızı daha iyi ilettiği anlamına gelmez. Bunun nedeni dahili mikrofon kullanmalarıdır, bu mikrofonlar istediğiniz şekilde kayıt alırken ses prodüksiyonunuzu zorlar. Mikrofonlar ses kaydı esnasında çekim yaptığınız konudan kesinlikle 1 metreden uzakta olamaz. Eğer kameranızın önünde konuşmakta olan biri varsa mikrofonunuzu konuşan kişiye yaklaştırmanız gerekecektir. Çözüm genellikle kameranızı ya da mikrofonunuzu daha yakın bir ölçekte kullanmaktır.
Bazı portatif dijital kayıtçı kullanıcıları kayıtçılarını kameralarının üzerine monte ederler. Zoom H4n ve Zoom H6 gibi kayıtçılar bunun için bir tripod yuvası bulundurur. Bazı mount adatörler aracılıyla kayıtçılar kameranın üzerine kolaylıkla monte edilebilir. Kayıtçılar kamera üzerinden kayıt yaptıkları için genel ambians çekimleri için idealdir ama genellikle kullanım için yetersizdir. Eğer kameranız çekim yaptığınız konuya çok yakın olduğu zamanlarda kayıtçınız da konuya yaklaşacak ve ses kaydında dikkat başka bir yöne dağılacaktır.
Kayıtçınızı kameranıza monte ederken kullanım amacını dikkate almalı ve buna göre hareket etmelisiniz. Dikkatli değilseniz ses kayıtçınız çevrenizdeki kamera kullanımı sırasında oluşan parmak/ayak hareketlerinizi, o sizin farkında olamadığınız gürültüler vs. gibi gereksiz sesleri de kaydedecektir. Bütün bunları dikkate alarak öncelikle öğrenmeniz gereken şey, kayıtçınızı kameranızdan uzak bir yerde konumlandırmak olmalı.
Eğer kayıtçınızı dış çekimlerde kullanacaksanız yanınızda bir deadcat Deadcat rüzgarlıkları fotografium.com'dan resmi garantili olarak güvenle satın alabilirsiniz. bulundurmalısınız. Çoğu kayıtçılar mikrofon üzerine yerleştirilen rüzgar önleyici süngerler içerir, ama bazen bu süngerler rüzgar sesinin yarattığı ses bozulmasını önlemekte yetersiz kalır. Bu ihtiyacı göz önünde bulunduran bazı üreticiler de kendi rüzgar önleyici sistemlerini üretmişlerdir.
Ne kullandığınız önemli değil, tüm dikkat etmeniz gereken daha iyi bir ses kaydı için mikrofonunuzu konuya yaklaştırmak. Bazı durumlarda mikrofonunuzu kameranızdan uzaklaştırmanız gerektiği konusunda daha önceden sizi uyarmıştık, bu konuda size yardımcı olabilecek, portatif dijital kayıtçılar için tasarlanmış bazı tripodları kullanabilirsiniz. Ama yine de harici mikrofonlar kullanmak her zaman en iyi yöntemdir.
Portatif Dijital Kayıtçınızı Harici Bir Mikrofon İle Kullanmak
Harici mikrofon kullanmak size iki ana probleminizin çözümünde yardım edecektir: Bu problemlerden birincisi ses kaynağına yaklaşma kolaylığı, ikincisi ise kameranızı kullanım sırasında oluşan parmak/ayak sesleri ve diğer istenmeyen seslerdir.
Kullanım amacınıza uygun olarak portatif kayıtçınızda kullanabileceğiniz çeşitli harici mikrofonlar bulunur. shotgun mikrofonlar Shotgun mikrofonları fotografium.com'dan resmi garantili olarak güvenle satın alabilirsiniz. video ve film prodüksiyonunda kullanılan en yaygın mikrofon çeşididir. Bunun nedeni shotgun mikrofonların ses kaydı alınacak alana göre yönlendirilebilir olmasıdır. Kablosuz mikrofonların kullanımı da iş akışı sırasında oluşabilecek kablo yığının çözümünde özgürlük sağlamasından dolayı sıklıkla tercih edilir. Siz de ideal olan mikrofon türünü kayıtçınıza bağlayarak kullanabilirsiniz.
Bu tip mikrofonların kullanımı, kayıtçınızın mikrofon girişlerine göre değişebilir. Bazı portatif dijital kayıtçılar tek harici mikrofon girişi bulundururken bazı kayıtçılar da 3 XLR’a kadar mikrofon girişi bulundururlar. Bazı mini-giriş bulunduran mikrofonlara göre XLR mikrofon girişleri daha profesyonel kullanım için üretilmiştir. Ne tür mikrofon girişi kullanırsanız kullanın dış çekimlerde rüzgarın yarattığı ses bozulmaları hala sizin için büyük bir sorun teşkil etmektedir. Eğer rüzgarlı bir günde çekim yapıyorsanız, iyi bir rüzgar önleyici sistem bulundurmak zorundasınız.
Portatif dijital kayıtçınızı shotgun mikrofonunuzla en iyi kullanım yöntemlerinden biri de boom sopalarıdır. Boom sopaları Boom sopalarını fotografium.com'dan resmi garantili olarak güvenle satın alabilirsiniz. kullanmak size ses kaynağına daha kolay yaklaştıracak ve daha verimli bir ses kaydı için kullanım alanı sağlayacaktır. Eğer aynı anda kamerayı da kullanıyorsanız bu sistemde bir ses kayıtçı operatörüne de ihtiyaç duyacaksınız.
Portatif dijital kayıtçınızı kablosuz mikrofonlarla kullanmak size farklı yaklaşımlar sağlar. Mikrofonunuzu boompole’e yerleştirmek yerine direkt olarak konuşan kişinin yakasına, elbise içine vb. noktalarına rahatlıkla saklayabilirsiniz. Kablosuz ileticiler ses verilerinizi dijital kayıtçınıza alıcılar sayesinde kolaylıkla iletir. Alıcılarınızın ve ileticilerinizin bataryalarını sürekli olarak taze tutun. Dış çekimlerde ya da aksiyon gerektiren çekimlerde yaka mikrofonlarınızın güvende olduğuna, elbise ile temas halinde oluşturabileceği ses deformasyonuna dikkat edin.
Eğer portatif dijital kayıtçınızda mini-jak giriş bulunuyorsa mikrofonunuza göre bağlantı adaptörleri bulundurmanız gerekir. Yine de daha kaliteli bir ses kaydı için kayıtçınızın girişlerine göre mikrofon tercihi yapmanızı öneriyoruz. Eğer kayıtçını XLR girişlere sahipse herhangi bir kablosuz mikrofon sistemini tercih edebilirsiniz.
Dijital kayıtçınızda kablosuz mikrofon tercih ediyorsanız, kayıtçınıza monte etmeniz gereken bir alıcıya sahip olmalısınız. Kayıtçınızı ve alıcınızı organize edemezseniz ses kayıt sisteminiz kullanışsız hale gelecektir. Bu sistemde çalışacaksınız ekipmanlarınızı bir arada tutan bir case ya da çantaya ihtiyaç duyabilirsiniz.
Portatif Dijital Kayıtçınıza Mikser Eklemek
Portatif dijital kayıtçınızı miksere Mikrofon mikserleri fotografium.com'dan resmi garantili olarak güvenle satın alabilirsiniz. bağlayarak daha kaliteli ses kaydı alabilirsiniz. Harici mikrofonlar kullanarak mikserinize çoklu girişler yapabilirsiniz. (mikserinizin kaç kanal olduğuna göre değişir) Profesyonel mikserler daha iyi bir ses kaydı için gereklidir, çünkü içerdiği preamplar ve çoklu sesli işleme teknolojisiyle ileri bir şematik bilgisayar teknolojisi barındırır. Artı olarak, mikserler daha iyi ses işlemenize yardımcı olan, fader, limiter ve ton düzenleyicileri sayesinde daha dengeli bir ayarlama yapmanıza yardımcı olur.
Mikserlerin kullanılmasının ardındaki basit fikir, mikrofonların miksere bağlanıp işlendikten sonra mikserden dijital kayıtçınıza aktarılmasıdır. Mikrofonlardan gelen seslerin, mikserde gürültü seviyelerini kullanım amacınıza göre yükseltip ya da alçaltabilirsiniz. Çoğu mikserde genelde çoklu çıkışlar bulunur, işlenen kayıtlarınızı dijital kayıtçınızdan ayrıca diğer kayıtçılara da yönlendirebilirsiniz. Bu kullanımdaki amaç ses kayıtlarınızı post prodüksiyon için daha güvenli bir kayıt alanına iletebilmektir.
XLR adaptör kutularının aksine mikserler kameranıza bağlanamaz bu yüzden miskeriniz için bir taşıma çantasına ihtiyaç duyabilirsiniz. Mikser taşıma çantalarında genellikle kablosuz mikrofon alıcıları, bataryalar ve diğer ses ekipmanlarınız için bölmeler bulunur. Ayrıca taşıma çantaları kolay taşıma ve erişim için askı bulundurur.
Portatif Dijital Kayıtçınızla Birlikte Klaket Kullanmak
Çoğu kamera kullanıcısı klaketin ne olduğunu bilir, ama çok azı klaketin gerçekten ses ve video post-prodüksiyonundaki öneminin farkındadır. Klaketler bir sahnenin başında (bazen de sonunda) kullanılarak o sahnedeki ses ve görüntü kimliğini post prodüksiyonda saptamamıza yardımcı olur. Klaketin yüzeyinde o sahneye ait çeşitli anahtar bilgileri yazmamıza yarayan bölümler bulundurur (sahne numarası, klip numarası gibi).
Klaketi kullanan kişi (genellikle bu kişi 2. kamera asistanıdır) klaketi işlerken aynı zamanda klakete ait bilgilerin sesli olarak duyurusunu da yapar. Bu duyuru ses ve görüntü senkronun post-prodüksiyonda eşlenmesini kolaylaştırır. Aynı zamanda kurgu programlarında da klaketin üzerindeki bilgilerin nerede olduğunu bulmanızı kolaylaştırılan bir alan bulunur. Klaketin çıkardığı ses post-prodüksiyon aşamasında edit yaparken ses ve görüntülerinizin senkronize olmasını sağlar.
Bu iş akışında hangi DSLR ya da ses kayıt seti kullanırsanız kullanın klaket işinizi büyük ölçüde kolaylaştıracaktır. Eğer klaket için yeterli bütçeniz yoksa bu işi ellerinizle de yapabilirsiniz, ekranda o sahne ile ilgili gerekli bilgileri söyleyip ellerinizle ses çıkarmanız klaket ile aynı işlevi görecektir.
Kayıttan Önce Yapılması Gerekenler
İşte kayıtlarınızı başarıyla tamamlamanızı sağlayacak kontrol listesi:
Gain Ayarlarınızı Dengeleyin
Gain ayarlamak çekimlerinize odaklanmakta önemli bir yere sahiptir. Gain ayarsız bir kayıt, seslerinizin çok düşük ya da çok yüksek kalacak, sizi mağdur edecektir. Dijital kayıtçılarla ses kaydı alırken en iyi yöntem o anki ses çıkış kaynağına göre parametrelerinizi ayarlamaktır.
Bazı dijital kayıtçılar içerisinde Otomatik Gain Kontrol özelliği bulundurur. Bu genelde size iyi bir gain ayarı vermez. Yine de bazı durumlarda zararı, yararından daha fazla olacaktır. Genellikle Otomatik Gain Ayarı dijital kayıtçılar üzerinden kapatılabilir. Eğer OGK özelliği açıksa ve sessiz bir alanda çekim yapıyorsanız, konuşma sesleri olağandan biraz daha sessiz kaydedilecektir, bu izleyici üzerinde dikkat dağıtıcı bir etki yaratacaktır. Dijital kayıtçınızda ses sinyal seviyesiniz ortalama -20 dB seviyesinde kullanmak tavsiye edilir. -20 dB, -12 ile -6 en gürültülü ses seviyesinde ortalama bir aralık için yeterlidir.
En uygun yöntem, Otomatik Gain Kontrol’ünü kapatmak ve ayarlarnızı manuel yapmaktır. Dijital kayıtçınızda ses sinyal seviyesiniz ortalama -20 dB seviyesinde kullanmak tavsiye edilir. -20 dB, -12 ile -6 en gürültülü ses seviyesinde ortalama bir aralık için yeterlidir. Ama yine de bazı durumlarda bunu o anki ses kaynağına göre ayarlamak daha verimli olacaktır.
Çeviricilerinizi ve Düğmelerinizi İki Kez Kontrol Edin
DSLR video çekiminde ses kayıtçılarıyla kullanım sırasında dikkat edilmesi gereken hususlardan biri de kayıtçıların üzerinde bulunan küçük çeviriciler ya da düğmelerin bazen kazara açılması ya da ayarlarının değiştirilmesidir. Çünkü kameralarda genellikle odaklanılan şey, kayıt giriş ve çıkış düğmesidir. Kayıt esnasında ses kayıtçınızın düğmelerinin kazara değişmediğinde emin olun, sık sık kontrolünü sağlayın aksi halde post-prodüksiyon aşamasında sorunlar yaşayabilirsiniz.
Ses Kaydınızı Sürekli Kontrol Edin
Aktif olarak kayıtlarınızı dinlemek,vizör üzerinden ses ve video senkronu yaparken projenizin başarısında önemli rol oynayacaktır. Genellikle en büyük problem, DSLR kameralarda ses kaydını kulaklığa aktaran girişlerin/çıkışların olmamasıdır. Neyse ki portatif dijital ses kayıtçılarını kullanacağınız ikili sistem akışında, bu çıkışlar mevcut. Dijital kayıtçınız üzerinden ses kayıtlarını, kayıt esnasında dinleyebilir, kayıtlarınız üzerinde kontrol imkanı bulabilirsiniz. Eğer ses kaydı esnasında herhangi bir ses bozulması olursa, kayda direkt olarak müdahalede bulunabileceksiniz.
Kayda Girdiğinizden Emin Olun
Ses kaydı basit görünebilir ama bazen basit operasyonlarda bile gözden kaçabilir. Çekime başlamadan önce ses sisteminizi kontrol edin, kayda hazır konumda tutun. Kayıtçılar üzerinde genellikle kayda giriş ve çıkış kontrolü için kırmızı kontrol ışıkları bulunur. Bu özellik size kayda girip çıkarken daha verimli bir kontrol sağlar. Bazen bu ışık göstergelerinin parlaklığı/sönüklüğü sizi yanıltabilir, bu yüzden kayıt tuşuna bastıktan sonra 5 sn bekleyin ve emin olduktan sonra kayıt direktifi verin. Kayıt akarken bile panelleri takip edin, ses kaydının sorunsuz kaydedildiğinden emin olun.